Opublikowano: 24 sierpnia 2013

• Losy Wielkopolan

Niezłomny włościanin – Michał Drzymała – J.F. Libicki

Dzięki uprzejmości redakcji Portalu Wirtualne Pniewy mam zaszczyt prowadzić dla Państwa stały cykl impresji historycznych. Mam nadzieję, że będą one dla Państwa interesujące. Dziś kolejne spotkanie.

Niezłomny włościanin

Urodził się w Zdroju, w dzisiejszym powiecie grodziskim, a jego symboliczna historia na trwale związała go z miejscowością, która kiedyś nazywała się Podgradowice. Dziś wieś ta nosi nazwę Drzymałowo ? ku czci tego niezłomnego Polaka i patrioty.

Michał Drzymała 1857-1937

Michał Drzymała ? o którym tu mowa ? jeden z najbardziej znanych, XIX wiecznych polskich włościan, urodził się w roku 1857.Trwałe miejsce w historii walki o polskość przyniósł mu spór, jaki prowadził on z władzami Królestwa Prus, w latach 1904 ? 1909. Spór ten dotyczył możliwości zbudowania domu na działce, którą polski włościanin kupił od niemieckiego właściciela właśnie w miejscowości, która ? od roku 1939 – nosi nazwę Drzymałowo.

Pruskie prawo wymagało bowiem zgody miejscowej administracji na wzniesienie budynku. Było ono jednak stosowane niezwykle wybiórczo i z korzyścią dla ludności niemieckiej tak, aby ułatwić proces germanizacji tych terenów. Michał Drzymała ? jako Polak ? mimo usilnych starań, zgody takiej nie mógł otrzymać. Na znak protestu nabył wówczas wóz cyrkowy, w którym zamieszkał. Wtedy to pruska administracja usiłowała go ukarać argumentując, że wóz ten ? stojąc w jednym miejscu dłużej niż 24 godziny ? de facto narusza przepisy budowlane. W odpowiedzi na to, zaradny Wielkopolanin, codziennie przesuwał swój pojazd na niewielką odległość utrzymując w ten sposób, iż jako ruchomy, jego pojazd nie może być uznawany za dom.

Spór sądowo ? administracyjny między Drzymałą, a władzami pruskimi toczył się przez ponad 5 lat i kiedy wreszcie tym ostatnim ? pod pretekstem drobnych uchybień – udało się usunąć, sławny już wtedy wóz, uparty Wielkopolanin zamieszkał w prowizorycznej lepiance. Kiedy, po jakimś czasie i tę zburzono, zdecydował się ostatecznie na sprzedaż działki i kupno ziemi ze stojącym już domem, dzięki czemu ominął w ten sposób konieczność stosownych urzędowych pozwoleń.

Niezłomna walka Michała Drzymały stała się już jednak niezwykle głośna w Europie i świecie, stając się symbolem polskiego oporu przeciw germanizacji w zaborze pruskim. W jego obronie stawali między innymi tak wybitni, ówcześni Polacy jak Maria Konopnicka, Bolesław Prus czy Henryk Sienkiewicz. Do tych znanych polskich pisarzy dołączył też Lew Tołstoj. Znaczenie oporu Drzymały i symbolika jego postawy były tak duże, że po jego śmierci żaden z niemieckich zakładów stolarskich w Wyrzysku, nie chciał podjąć się wykonania jego trumny.

Michał Drzymała, kawaler Orderu Odrodzenia Polski, zmarł w roku 1937, w wieku lat 80, a pochowany został w Miasteczku Krajeńskim.